The Māori Descent Population 2006 Census for Tūhoe

In this edition of Kōkiri we begin our series of iwi profiles showcasing iwi from around the country – their statistics, their people, their stories and more. We begin with Tūhoe, often referred to as Ngā Tamariki o te Kohu (the children of the mist).

Regional Council Tuhoe Percent
Northland Region 762 2.3
Auckland Region 5,688 17.4
Waikato Region 3,303 10.1
Bay of Plenty Region 10,860 33.2
Gisborne Region 1,596 4.9
Hawke's Bay Region 2,379 7.3
Taranaki Region 288 0.9
Manawatu-Wanganui Region 1,584 4.8
Wellington Region 3,699 11.3
Tasman Region 99 0.3
Nelson Region 114 0.3
Marlborough Region 126 0.4
West Coast Region 78 0.2
Canterbury Region 1,266 3.9
Otago Region 375 1.1
Southland Region 444 1.4
Area Outside Region 12 0.0
Total 32,670 100.0

Te Hui Ahurei A Tūhoe 2009

Ko te whakawhanaungatanga me te Tūhoetanga te kaupapa nui o Te Hui Ahurei a Tūhoe i tēnei tau.

Rahi ake i tekau mano tāngata i ikapahi atu ki Rūātoki i te Wā Aranga ki te whakanui i te hui ahurei toru tekau mā iwa a Tūhoe.

“Ko te kaupapa matua o tēnei o ngā Ahurei ko te mana motuhake o Tūhoe. I rangonahia, i kitea i roto i ngā mahi o ia kapa haka mai ngā tamariki ki ngā kapa pakeke,” hei tā Haromi Williams kaiwhakahaere o Te Hui Ahurei a Tūhoe.

“Engari i puta mai te matū, te ia o te kaupapa i roto i ngā tautohetohe o tēnā rōpū ki tēnā rōpū. Ko te rere, te whakaniko i te kōrero, te tū ngā momo āhua i kitea, i rangonahia mai ngā pākeke ki ngā kaumātua,” hei tāna anō.

E whā ngā rā o te ahurei ko te hākinakina, ko ngā whakataetae kapa haka, tautohetohe, ngā mahi toi, ngā hītori, ngā wānanga, ngā whakapapa ngā momo kaupapa nui whakaharahara o te ahurei.

He toru tekau mā rima ngā rōpū kapa haka i whakataetae mō ngā hōnore nui a te iwi. Otirā he toru rau te tokomaha o ngā kaitautoko i hāpai i te kaupapa ki tōna panekiretanga mā te whakapai i te whenua, te āwhina i te iwi, te manaaki i ngā rōpū, te whāngai i ngā kaumātua hoki.

Kua roa nei a Te Puni Kōkiri, ngā rōpū whakahaere o ngā Kapa Haka o Mātaatua me te Pōari o Tūhoe,Waikaremoana e tautoko ana i te hui nei.

I tēnei tau i uru atu ngā āwhina ā te Community Education Trust, Aotearoa Fisheries Ltd, ALAC, Te Whare Wānanga o Awanuiārangi, Te Tāhūhū o Te Mātauranga, Te Puna Mātauranga o Aotearoa rātau ko Te Matatini.

“Nā ēnei tautoko i ora ai te Hui Ahurei ā Tūhoe. Koia nei te mihi whānui ā te Komiti Whakahaere ki ā rātau katoa,” hei tā Haromi anō

Hei te tau 2010 ka hoki atu anō Te Hui Ahurei a Tūhoe ki Rūātoki engari he whakanui i te hui ahurei whā tekau tau te roa.