He huarahi hou te kirimana ā-rohe hei tuari i a Whānau Ora. He mahi haumi i te tino rangatiratanga e wātea ai ngā whānau me te hapori ki te whiriwhiri i tērā mō te āpōpō.
- Ko te Kirimana ā-rohe – he huarahi hou
- Ka whakamātauhia ki ngā rohe e whā
- Ko te ahunga mai o te kaupapa
- Me pēhea e kōkiri
Ko Whānau Ora me ngā mahi a ngā Umanga Kirimana te pou herenga o te kirimana ā-rohe, ā, ka toro atu a Whānau Ora ki rohe anō ki Te Ika a Māui atu i te tau 2020.
Me whakamātau huarahi anō mō Whānau Ora ka tika, kia tautokohia ngā whānau ki te tautuhi i ō rātou kaha, ki te whakatupu i tō rātou manawaroa, ki te huri ki te oranga pai e tūmanakohia ana e rātou mō rātou anō ko ō rātou hapori.
Ko te Kirimana ā-rohe – he huarahi hou
Ko te angitūtanga o Whānau Ora ā mohoa noa nei, ko te tauira kirimana. Nō te tau 2014, nā Te Puni Kōkiri ngā Umanga Kirimana e toru i utu ki te whakangao ki roto i ngā kaupapa me ngā ratonga e puta ai he oranga tonutanga mō ngā whānau, he oranga nā ngā whānau mai i te Hiku o te Ika ki te Waipounamu.
Atu i te Hōngongoi 2020, ka tīmata te whakamātau i ngā kirimana ā-rohe. Ka rongo mehemea he hua, kāore rānei o te noho o te kaihoko o ngā kaupapa me ngā ratonga Whānau Ora ki te hapori o te whānau e whakawhiwhia ana ki ngā tautoko.
Ka whakamātauhia ki ngā rohe e whā
Ka tū ēnei kirimana ā-rohe ki ēnei wāhi, ā, ka whakahaeretia e ēnei rōpū:
- Tokoroa: mā Raukawa Settlement Trust
- Te Wairoa: mā Te Whare Maire o Tapuwae Charitable Trust
- Te Hauāuru o Waiariki: mā Huria Trust
- Te Papaioea: mā Te Tihi o Ruahine Whānau Ora Alliance
Ka whakahaeretia tēnei whakamātautau mō ngā tau e toru kātahi ka arotakengia. Ka haere ngātahi tētahi arotake atu hei whiriwhiri i te katoa o te kaupapa.
Ko te ahunga mai o te kaupapa
I toko ake te whakawhānuitanga o te aronga ā-whānau ki te kirimana ā-rohe nā te Arotake motuhake o Whānau Ora: Tipu Mātoro ki Te Ao: Te Pūrongo Otinga ki te Minita mō Whānau Ora.
Ka puta i te arotake kei te piki ake te hiahia mō ngā ratonga Whānau Ora. Hei urupare, i taunakitia me whiriwhiri ētahi atu huarahi kirimana ki te tautoko i te hapori e kaha hiahia ana – ā, i akiaki kia tirohia he mahinga ā-rohe ki Te Ika a Māui. I kīia hoki e te arotake ko ngā huarahi kirimana o nāianei ehara i te huarahi anake e kōkiri whakamua ai he kaupapa aronga ā-whānau.
Me pēhea e kōkiri
E mōhio ana a Whānau Ora i ngā kaha, i ngā pūkenga ki roto i ngā whānau, ā, ka tautokohia, ka whakatupuria hoki ngā āheinga ki te whakatutuki i tērā pitomata, ā haere ake nei.
He huarahi oranga ki tēnā whānau, ki tēnā whānau, nā reira e ngāwari ana te tauira ki te whakahāngai ki ngā tūmanako o tēnā hapori, o tēnā hapori. Heoi, katoa ngā mahi a ngā kirimana ā-rohe e hāngai pū ana ki ngā putanga e whitu o Whānau Ora.
Ka hokona e ngā umanga kirimana ā-rohe ngā ratonga, ngā hōtaka rānei e āwhina i ngā whānau ki te huri ki te pai, ki te ora; hei tauira: whakatikatika whare, akoako mō te waipiro me te whakapōauau, mātuatanga, kimi mahi rānei.
Kei ngā umanga kirimana ā-rohe te haepapa kia hui, kia whakarongo hoki ki ngā mema katoa o te hapori e taea ai te waihanga mai te huarahi e tika ana ki ā ngā whānau o te hapori pīrangi ai, ki ā ngā whānau o te hapori hiahia ai.
Hui katoa, ko te kirimana ā-rohe ko tēnei:
- kua waihangatia mō ngā hapori e iti nei te toronga, karekau rānei, ki ngā ratonga/hōtaka Whānau Ora
- ka ārahina e tētahi rōpū (he iwi, he rōpū hapori rānei) e whai rawa ana, e mōhio ana hoki ki te hoko
- ka whakahaeretia e ngā tāngata nō roto tonu i te hapori.
Ko te mahi a Te Puni Kōkiri, ko te tautuhi i ngā hapori ka whakamātauria te kirimana ā-rohe me te whakarite kirimana i ngā umanga kirimana ā-rohe ki te mahi mō te hapori, ki te mahi tahi hoki me te hapori.